Konfirmiĝis la hipotezo de Sapir-Whorf!

La Lingvo Lojban Prenas Ĉion

Vi eble aŭdis komentojn kiel, "Se Einstein parolus alian lingvon, lia teorio de relativeco estus malsama."

Kelkaj homoj komencis uzi la konstruitan lingvon Lojban por liberigi sin de vortoj kaj konceptoj kreitaj en antaŭaj epokoj.

Ĉu ili sukcesis rompi la murojn de historiaj lingvoj?

Ŝajnas tiel, dank' al lastatempa scienca esplorado.

Esploristoj de la Universitato de Laguna Verde analizis protokolojn de anglaj babiladoj, Lojbanaj babiladoj, kaj babiladoj en kelkaj aliaj lingvoj. Ili uzis rafinitan algoritmon por kompari kiel kaj en kia kunteksto vortoj estas uzataj kune, konvertante ilin en matematikajn vektorojn.

Se ĉiuj lingvoj gravitas al vortoj kun samaj signifoj ĉie en la mondo, tio signifus ke lingvo ne influas penson.

Tamen, la rezultoj de la Lojban-komunumo montras la kontraŭon.

Ne nur vortoj ne gravitas al komunaj centroj por ĉiuj lingvoj, sed Lojbanaj babiladoj montras eksponencialan deviadon en tempo de la signifocentroj de aliaj lingvoj.

Lojbanistoj vere estas el la alia mondo!

Tio estas kion ili mem diras:

"Senlimigite de la leksiko de niaj gepatraj lingvoj, ni inventas kaj uzas vortojn kiujn ni bezonas. Ni moviĝas al vere kreema esprimo de niaj sentoj kaj nia raciado."

Do, ĉu ni povas rigardi en la mondon de la lingvo, aserte libera de sociaj limigoj? Ĉu ni povas kompreni pri kio ili diskutas en siaj babiladoj?

La respondo estas kaj jes kaj ne.

Ĉar vortoj en ĉi tiu fleksebla lingvo tendencas devii pli kaj pli en tempo de lingvoj de ĉi tiu mondo, pli malfacilas trovi proksimajn tradukojn de tiuj vortoj.

Tamen, ekde hodiaŭ, la nova Twitter-konto @Lojban_is_crazy afiŝos novajn kaj antaŭe neeldonitajn Lojbanajn vortojn kun iliaj proksimaj tradukoj en la angla.

Jen kelkaj ekzemploj:

  • zdebuzeku - toksa matenmanĝo
  • lebmeteno - zorga manovro
  • dreguri - strukturo super kiu navigaj kantoj aŭdeblas kilometrojn antaŭe
  • irvinagi - antaŭdirado kiel la kuracado de malĝentileco
  • emdoki - subakva serĉado de herboj
  • vibdaito - ludo kun papero kaj juveloj
  • avnifiku - sovaĝa floro en butontruo
  • orvanu - forfluganta ventportita odoro
  • gonruve - konkuranto kiu finas en forno pro paranojo
  • uknura - boato sur la dorso
  • pronokabu - nuanco de flugantaj birdoj
  • erlegina - abelaro trovita de abeloj
  • irtire - komunumo kiu frenezas ĉe via kadavro
  • zveizefi - sento de vizititeco
  • zibgora - teksto presita sur kuketo
  • gilkaume - ceremonia poŝo
  • lulrima - vortaj vestaĵoj
  • unrugivo - flapo de malgranda koverto
  • dergale - frivola loĝanto
  • troidiki - ĉevalo kiu protektas virinojn
  • afturu - delikata bombono kun bildoj sub seksa kovrilo
  • kinzemo - programada tuniko
  • skiroge - vojo farita per piedpremo
  • obzevi - vorto farita pri via fratino
  • momnoiso - violenta konsekvenco de dormado
  • erneta - konstruaĵo kiu sorbas homojn
  • pruvuge - longa jupo uzata dum la ekzamenado de manĝaĵo
  • zemvaido - respondo en la aero
  • spatazo - duontravidebla vertebrulo
  • dafpeka - malgranda venkformita parto de fruktoj
  • tonraibipe - enpuŝa sono de bileto estanta disŝirita
  • zboimuvu - rapide surmetita vestaĵo nuntempe en la stato de ne esti surmetita
  • afpapo - persona portebla teleskopo

Bone, tio sufiĉas por nun. La Twitter-konto @Lojban_is_crazy promesas afiŝi nur kelkajn vortojn ĉiutage. Ni sekvu ĝin.